Page 44 - turkce

ıslak/ferah bir görünümde olmalıdır. Bir higrometre kullanarak nem ölçümü yapılabilir veya bir

avuç kompostu sıkarak 2-3 damla su akması sağlanabilir. Eğer daha fazla akıyorsa, nem fazla
demektir ve doğranmış kağıt veya karton eklenmelidir. Aksi halde, nem yetersizse su

eklenmelidir.

4.1.2. Sıcaklık: Solucanların aktivitesi, metabolizması, büyümesi, solunumu ve üremesi

sıcaklıktan büyük ölçüde etkilenir. Solucan popülasyonunun dengeli bir şekilde gelişmesi için

sıcaklık 25°C’yi aşmamalıdır. E. fetida koza dönemi boyunca dondurucu soğuklara dayanabilir,
ancak tek haneli sıcaklıklarda yeterli besin tüketmezler ve üremezler. Verimliliği artırmak için

sıcaklık 15°C, etkili üreme için ise 20°C tercih edilir. 35°C'nin üzerindeki sıcaklıklar
solucanların alanı terk etmesine veya kaçamadıkları takdirde ölmelerine yol açar. Bakteri

aktivitesi de sıcaklığa bağlı olarak iki katına çıkar ve 15-30°C civarında oldukça aktiftir.

4.1.3. Havalandırma: Solucanlar oksijen soluyan canlılardır ve anaerobik koşullarda hayatta

kalamazlar. En iyi şekilde gözenekli ve iyi havalandırılmış kompost materyalinde çalışırlar.

Solucanlar, yataklarında hareket ederek kendi havalandırmalarına da yardımcı olurlar. Oksijen
eksikliği veya karbon dioksit/hidrojen sülfür birikimi durumunda yüksek sayıda E. fetida

solucanı yığınlardan göç eder.

4.1.4. pH Değeri: Solucan gübresilama sürecini etkileyen önemli faktörlerden biridir. Epigenik

solucanlar 5-9 pH aralığında hayatta kalabilirler. Solucan yataklarının pH değeri zamanla
düşme eğilimindedir. Yataklar alkali özellikte bir besin kaynağı içeriyorsa pH nötr veya hafif

alkali seviyede olurken, asidik özellikte bir besin kaynağı olduğunda pH seviyesi 7'nin altına

düşebilir. pH'ı artırmak için kalsiyum karbonat eklenebilir veya düşürmek için turba yosunu
eklenebilir. pH değeri kompost için önerilen aralık 6.5-7.5’tir. Solucan gübresinin pH değeri

bitki büyümesinde çok önemli bir rol oynar; uygun pH aralığı besinlerin bitkiler tarafından

kolay alınmasını sağlar.

4.1.5. Amonyak ve Tuz İçeriği: Solucanlar, yüksek seviyelerde amonyak içeren organik

atıklarda hayatta kalamazlar. Solucanlar tuza karşı da oldukça hassastır ve %0.5’ten daha az tuz
içeriğini tercih ederler. Eğer yüksek tuz içeriğine sahip gübreler yatak olarak kullanılacaksa, tuz

içeriğini azaltmak için önce yıkanmalıdır.

4.1.6. Karbon (C) Oranı: C oranının solucan gübresi üzerindeki temel etkisi bakteri aktivitesi

üzerinedir; yüksek C oranı, azot eksikliğinden dolayı bakteri aktivitesini azaltır. Düşük C

oranı ise atmosferde NH3 olarak azot kaybına yol açabilir. Süreç, yaklaşık 25-30 C

36